علت جرم گرفتن دندان ها چیست؟
چگونه می توانیم دندان هایمان را جرم گیری کنیم و از چه روش هایی می توانیم تشخیص دهیم که آن ها نیاز به جرم گیری (بروساژ) دارند.عوارض جرمگیری و بروساژ چیست؟ تمام نکات جرمگیری و بروساژ دندان را در این مقاله بخوانید.
برخی از تغییر رنگها در ساختمان خود دندان وجود دارند، معمولاً این تغییر رنگها دائمی بوده و با جرمگیری و بروساژ از بین نمیرود.تغییر رنگ دندان عوامل مختلفی دارد . گاهی اوقات مراجعان پوسیدگی دندان را با جرم گرفتن اشتباه می کنند. گاهی تغییر رنگها دندان، در واقع پوسیدگیهایی هستند که معمولاً به صورت سیاهرنگ دیده میشوند. این نقاط سیاه رنگ در مراحل پیشرفته به صورت حفره در میآیند و در نهایت موجب پوسیدگی دندان میشوند.برخی تغییر رنگها نیز یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان بوده و یا ناشی از نقص تکاملی دندانها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان است . همچنین تغییر رنگ می تواند ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی (فلوئوروزیس) باشد.نوع دیگر تغییر رنگها ناشی از مواد خواراکی هستند که به طور معمول مصرف میکنیم و باعث رسوباتی است که بر روی دندان تشکیل میشود. این رسوبات یا به صورت رنگدانه و یا به صورت جرم هستند که لثه را تخریب میکنند و در نهایت بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد باعث لق شدن دندانها میشوند . این جرمها با جرمگیری در مطب دندانپزشکی از بین میروند.
آنچه مهم است این است که ما معمولاً مقدار کمی از جرم تشکیل شده روی دندانها را میتوانیم ببینیم، قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه جایگزین و از دید مستقیم ما پنهان میماند. مسأله مهمتر این است که جرمهای تشکیل شده پر از میکروبهای مختلف است و با مسواک زدن هم تمیز نمیشود.این میکروبها بین ۲۰ تا ۶۰ درصد جرم را تشکیل میدهد و بافت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب میکند. که باعث سست شدن پایههای دندان میشود که با جرمگیری و تمیز کردن این جرمهای تشکیلشده بر روی دندان میتوان از روند تخریب لثه جلوگیری کرد.
جرمهای تشکیلشده بر روی دندانها به مرور، باعث آزردگی لثهها میشوند. این رویداد به مرور زمان و به تدریج اتفاق میافتد لذا بیمار متوجه عقبنشینی لثه نمیشود. لثهای که عقبنشینی میکند با جرمگیری جایگزین میشود و فضای خالی که بین دندانها در اثر عقبنشینی لثه هم ایجاد میشود از دید بیمار پنهان میماند. هنگامی که بیمار برای جرمگیری به مطب دندانپزشکی مراجعه میکند، لثه تحلیل رفته تازه، در معرض دید بیمار قرار میگیرد و بیمار به غلط احساس میکند که جرمگیری باعث از بین رفتن لثه شده است در حالی که قبلاً این اتفاق صورت گرفته بود. بنابراین دندانپزشکان توصیه میکنند:
مراجعه منظم و سالی یکبار برای جرمگیری و بروساژ ضروری است و نکته مهم این است که با دقت در نحوه مسواک زدن، تشکیل جرم به حداقل خواهد رسید.
جرم گیری را هر چند وقت باید انجام داد؟
بسیاری از اشخاص با یکبار جرم گیری و رعایت همیشگی بهداشت دهان و دندان تا مدتها نیازی به جرم گیری مجدد ندارند. اما هرگونه کوتاهی در رعایت اصول بهداشت دهان منجر به تجمع دوباره جرم خواهد شد. بعضی از بیماران به علت دارا بودن بزاقی با ویژگیهای خاص از نظر میزان ترشح و ترکیب، بسیار مستعد به تشکیل جرم هستند، ضمناً استعداد به بیماریهای لثه در برخی خانوادهها بیشتر است. در این گروه از بیماران توصیه میگردد جرم گیری در تناوب زمانی کوتاهتری انجام شود.
سه روش جرم گیری دندان ها
- جرم گیری در مطب : در این روش با مراجعه به دندان پزشک خود میتوانید جرم گیری را در مطب انجام دهید. محلولي که دندان پزشک براي اينکار مورد استفاده قرار ميدهد پروکسيدي غليظ درحدود ۳۵% دارد. در این روش طي يک جلسه، رنگ دندانها را مي توان ۱۲ تا ۱۴ درجه سفيدتر کرد.
- جرم گیری در منزل : در این روش با استفاده از ابزاري که دندانپزشک در اختیار شما قرار می دهد، اينکار را انجام دهيد. دندانپزشک ژلي برايتان تهيه مي کند که بايد به مدت دو هفته هر شب چهار ساعت روي دندانهايتان بماليد. اين ژل ها بين ۱۰ تا ۱۵ درصد پروکسيد در خود دارند و مي توانند رنگ دندانها را تا ۸ درجه سفيدتر کنند.
- استفاده از خميردندانهاي ارزان که در بازار موجود است. اين خميردندانها که حاوي ۴ درصد پروکسيد هستند مي تواند ۲ تا ۳ درجه رنگ دندانهايتان را سفيدتر کنند البته استفاده طولانی مدت از این خمیردندان ها به هیچ وجه توصیه نمی شود.
آیا جرم گیری به دندان صدمه میزند؟
خیر، جرم دندان علاوه بر اینکه برای لثه و بافتهای نگهدارنده دندان مضر میباشد محلی نیز برای تجمع و تکثیر میکروبهای پوسیدگیزا است. با عمل بروساژ تعداد این میکروبها در دهان به مراتب کمتر میشود. با برداشته شدن جرم، بیمار ممکن است با زبانش حس کند که دندانش خالی شده است. این احساس همراه با مقداری حساسیت به سرما یا گرما (بعد از جرم گیری) این تصور غلط را تقویت نموده است که شاید دندانهایش در حین جرم گیری تراش خورده باشند، در صورتی که مکانیزم دستگاه جرم گیری لرزشی بوده و قادر به تراش نمیباشد.
علت حساسیت دندان به سرما بعد از جرم گیری چیست؟
دندان دارای حس بوده و در ناحیه طوق بسیار حساستر میباشد. وجود جرم بر طوق دندان به علت ضخامتی که دارد به عنوان یک عایق حرارتی عمل میکند و یا به عبارت دیگر جلوی حس دندان را میگیرد. با برداشته شدن آن بدیهی است که دندان بهتر متوجه تغییرات حرارتی میگردد، ضمناً بر اثر وجود جرم لثه پرخون و متورم شده و با عمل جرم گیری التهاب آن فروکش میکند لذا مقدار بیشتری از دندان نسبت به حالتی که قبلاً آماس لثه وجود داشته در دهان دیده میشود و این خود باعث احساس بیشتر تغییرات حرارتی میگردد. حساس شدن به سرما را میتوان به احساسی که بدن انسان بعد از استحمام دارد، تشبیه نمود. حساسیت به سرما همیشه و غالباً بوجود نیامده و در صورت ایجاد، گذرا و موقتی بوده و جای هیچگونه نگرانی ندارد.
آیا دندان بعد از جرم گیری لق میشود؟
خیر، با تجمع تدریجی جرم بر دندان، لثه و به دنبال آن مقداری از استخوان نگهدارنده دندان تحلیل میرود. در حقیقت دندان به این دلیل قبلاً لق شده ولی به علت انباشتگی و یکپارچگی جرم و چسبیده شدن دندانها به هم توسط آن، این حالت درک نشده و یا برداشته شدن جرم کشف میگردد و بیمار آن را منتسب به عمل بروساژ میداند. یک ضرب المثل میگوید « جلوی ضرر را از هرکجا بگیری، منفعت است». لق شدن دندان منوط به تحلیل استخوان و انساج نگهدارنده دندان در اثر جرم و پلاک میکروبی است و در همه موارد بخصوص در مراحل اولیه بیماریهای لثه و بافتهای اطراف دندان دیده نمیشود.
آیا جرم گیری درد دارد؟
خیر، موردی برای بیحس کردن دندان به هنگام جرم گیری یا بروساژ وجود ندارد. بروساژ یا توسط قلمهای دستی و یا با دستگاه صورت میگیرد. نوک قلم دستگاه جرم گیری دارای لرزش و نوساناتی میباشد که با زدن ضربههای بسیار کوتاه بر جرم، آن را پاک میکند و دندان را نمیتراشد، آب دستگاه علاوه بر تمیز کردن و شستشو، دندان را نیز خنک میکند.
آیا استفاده از خمیر دندانهای ضد جرم مفید میباشد؟
اگر جرم با مسواک و خمیر دندان پاک نشد برای پاک کردن آن می بایست از دندانپزشک کمک گرفت، خمیر دندانهایی که به عنوان ضدجرم معرفی شدهاند دارای مقادیر زیادی از مواد ساینده هستند و فقط رنگ و لکههای رسوب نموده بر دندان را که زنگ نام دارد، تمیز میکنند و استفاده همیشگی از آنها توصیه نمیگردد. این خمیر دندانها، به علت دارا بودن مواد ساینده زیاد، ایجاد خراشهای بسیار ظریف بر سطح دندانها نموده و زمینه را برای تجمع و چسبندگی بیشتر پلاک میکروبی فراهم میآورند.